ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥ ΤΣΟΥΚΑΣ

 

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ

Η Εύβοια προσαρτήθηκε στο επίσημο Ελληνικό κράτος στις 3 Φεβρουαρίου 1830 βάσει του "πρωτοκόλλου περί ανεξαρτησίας της Ελλάδος".
Η ιστορία των Δήμων και των Κοινοτήτων στη χώρα μας μπορεί να διακριθεί σε τέσσερις διαδοχικές φάσεις.

ΟΙ ΤΣΟΥΚΑΛΑΔΕΣ ΤΗΣ ΤΣΟΥΚΑΣ - Τα χουμαιά

                                                     

Του Πέτρου Δ, Φοίφα

Με αφορμή τις αναμνήσεις μου από τα παιδικά μου χρόνια αλλά και τις ιστορίες που άκουγα από τον παππού μου Ιωάννη Φοίφα, γραμματέα της κοινότητας Κηρίνθου-Τσούκας. Αλλά και της Στροφυλιάς , αποφάσισα να συγκεντρώσω, όσο το δυνατόν περισσότερο ιστορικό υλικό για την κεραμοποιεία της Τσούκας ώστε να μείνουν καταγεγραμμένες στις νεότερες θύμησες.

Τσουκα.. Ένας μικρός ιστορικός σβώλος, της μάνας Ευβοϊκής Γής

                                                    

                                                   ΤΣΟΥΚΑ (Ζωοδόχος Πηγή)
ΑΘΗΝΑ, 2022

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Προσπαθώντας κανείς να ερευνήσει τα ιστορικά δρώμενα της Τσούκας, θα έρθει αντιμέτωπος με το πρόβλημα της έλλειψης τεκμηριωμένων πηγών. Αλλά και οι ιστορικές αναφορές προς αυτή, γίνονται σε συνάρτηση με την ευρύτερη περιοχή του Κηρέα , εκτός λίγων περιπτώσεων.

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΤΗΣ ΤΣΟΥΚΑΣ

 

Όπως ανέφερα και στην αρχή του άρθρου όλη η έρευνα βασίστηκε πάνω στην προφορική παράδοση. Το κατά πόσο έχει αλλοιωθεί και ποια στοιχεία έχουν διατηρηθεί ακέραια δεν μπορεί κανείς να γνωρίζει με σιγουριά. Αν όμως κάποιος από τους αναγνώστες γνωρίζει κάτι παραπάνω, ακόμα και το ελάχιστο, θα ήταν μεγάλη βοήθεια στην ολοκλήρωση της συγκεκριμένης έρευνας, η οποία συνεχίζεται.

ΜΟΡΦΕΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ

                           

Μορφές ιδιοκτησίας

Παρά την ομοιότητα του γαιοκτησιακού καθεστώτος της περιόδου της τουρκοκρατίας με των προηγουμένων περιόδων, η ιδιοκτησιακή μορφή είχε και προσαρμογή προς τις νέες συνθήκες, που διαμορφώθηκαν με την επικράτηση των Τούρκων. Εφόσον οι σουλτάνοι ήταν ενσαρκωτές του δόγματος, ότι εκπροσωπούν τον Θεό πάνω στη Γη, και εφόσον ήταν κύριοι προσώπων και πραγμάτων, θεώρησαν τον εαυτό τους ιδιοκτήτη όλης της γης που κατακτήθηκε και τη μοίρασαν κατά το συμφέρον της διατηρήσεως του θρόνου τους, προσωπικά, και γενικά του αυταρχικού καθεστώτος τους, κατά το συμφέρον της «κραταιάς αυτοκρατορίας» τους.

ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΤΣΟΥΚΑΣ ΤΟΥ 1474. ΚΑΙ Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑΣ ΤΗΣ

Του Πέτρου Δ. Φοίφα

Η Πληθυσμιακή σύνθεση του οικισμού της Τσούκας κατά το έτος 1474 ,αλλά και των γύρω οικισμών, όπως της παλαιάς Φαράκλας που συνέδεσε την ιστορική της διαδρομή ,φαίνεται μέσα από τον φορολογικό κατάλογο που δημοσίευσε η Μπαλτά Ευαγγελία. Τα στοιχεία περιέχονται στην εργασία L` EUBEE A LA FIN DU Xve SIECLEEconomie et Population Les registres de l`annee 1474, BALTA EVANGELIA,1989.

ΣΥΝΘΗΚΗ ΚΙΟΥΤΣΟΥΚ ΚΑΙΝΑΡΤΖΗ 1774 ΚΑΙ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ

Η Συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή 1774
Στις 10 Ιουλίου του 1774: Η τσαρική Ρωσία και η Οθωμανική Αυτοκρατορία υπέγραψαν τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή, που έβαλε τέλος στον Ρωσοτουρκικό πόλεμο(1768-74).Για πολλούς ιστορικούς και διπλωμάτες, θεωρείται η αρχή του τέλους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή πήρε το όνομά της από το ομώνυμο βουλγαρικό χωριό (σήμερα ονομάζεται Kainarca), κοντά στη Σιλιστρία, στο οποίο υπογράφηκε το 1774.

ΤΟ ΕΝΔΥΜΑ ΤΗΣ ΤΣΟΥΚΑΣ

Φορεσιά ΤΣΟΥΚΑ Εύβοιας.

ΥΠΟ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ 

Γενικά. Ο νομός της Εύβοιας με την ομώνυμη μεγαλόνησο και τις
βόρειες σποράδες παρουσιάζει μιαν πλούσια υποδειγματική εικόνα από
ποικίλα και ιδιόρρυθμα δημιουργήματα της ελληνικής λαϊκής τέχνης με
πολύμορφες τοπικές διαφορές και διακοσμητικές αντιλήψεις. Θησαυροί
ανεκτίμητοι και πολύτιμοι για τη μελέτη της λαϊκής τέχνης που βρίσκονταν και
στο παραμικρότερο χωριό της Εύβοιας, σβήσανε οι περισσόττεροι ή χαθήκανε
σήμερα εντελώς.

ΤΟ ΡΙΖΑΡΙ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΤΣΟΥΚΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 17και 18 αιώνα.

 

Του Πέτρου Δ. Φοίφα

ΤΟ ΡΙΖΑΡΙ , η επιστημονική ονομασία του (Rubia tinctorum) η ερυθρόδανο το βαφικό η αλιζάρι. Είναι ένα φυτό της οικογενείας των Ρουβιϊδών (Rubiaceae) και περιλαμβάνει σαράντα (40) είδη.

Το φυτό είναι αυτοφυής θάμνος και φτάνει σαι 2 μέτρα ύψος. Αγαπά ,αρέσκεται και φύετε ιδιαίτερα στα υγρά (κοντά σε ποτάμια) και βαρικά αργιλώδη εδάφη. Φύεται όμως και σε άγονες περιοχές, με μικρότερη ρίζα όμως.

Η ΧΡΥΣΗ ΓΟΥΡΟΥΝΑ ΜΕ ΤΑ ΧΡΥΣΑ ΓΟΥΡΟΥΝΑΚΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΚΗΡΙΝΘΟ

 

Πέτρος. Δ. Φοίφας.

Πόσοι και πόσοι από εμάς , που μεγαλώσαμε στο όμορφο χωριό της Κηρίνθου  και πηγαίναμε στο "Μπακάλικο του Αλέκου" , δεν σταθήκαμε εμπρός  από  το πολυκαιρισμένο κιτρινισμένο απόκομμα  της εφημερίδας που είχε αναρτήσει σε περίοπτη θέση  ο κυρ Αλέκος Αλεξανδρής. 

Ο Σταυριεπίστεγος ναός του Προδρόμου στην Τσούκα Ευβοίας

Επιμέλεια , σχόλια Πέτρος Δ. Φοίφας

Αν στρέψει κανείς το βλέμα του δυτικά , και είναι τυχερός ,μπορεί να ακούσει καλλικέλαδους ψάλτες που υμνούν τον Αη Γιάννη τον βαπτιστή. Πόσοι και πόσοι Τσουκαίτες κάθισαν στα ξύλινα στασίδια του, προσμένοντας  την υγιά  και την πνευματική προκοπή τους. Πόσες νιες και μανάδες δεν πότισαν το ξύλο από τα ζεστα δακρυά τους, για τους αγαπημένα πρόσωπά.Κι όλα αυτά σε ενα μικρό ναό. Που για αιώνες βάστηξε την πίστη τους σε δύσκολους καιρούς. Βάστηξε τα βάρη και και τον πόνο των ψυχών τους.

Δυτικά του χωριού Τσούκα στέκει σαν αγέρωχος βιγλάτωρ ο μικρός σταυρεπίστεγος ναός του τιμίου Προδρόμου Τσούκας. Εορτάζει στις 29 Αυγούστου  μνήμη της απότομής  τιμίας κεφαλής του Τιμίου προδρόμου. Ως προς την αρχιτεκτονική του, ανήκει στην σπάνια κατηγορία του μονόχωρου σταυρεπίστεγου.

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΗΣ ΤΣΟΥΚΑΣ

 

Του Πέτρου Δ.Φοίφα  Η Εύβοια η πολύπαθη, υπέφερε απ΄την ανθρώπινη μισαλλοδοξία κι έπαρση. Ξένοι Λαοί, διαχρονικά , κούρσεψαν το βιός της, φόνευσαν τα παιδιά της. και πούλησαν ψυχές ατίμητες , με αδρά τιμή στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής. Κάνοντάς τη φτωχή μεν, αλλά ανδρειωμένη και με  αξιοπρέπεια. Την ίδια τύχη , δεν θα μπορούσε να αποφύγει  κι ολόκληρος ο Κηρέας.

Κατά την Δ Σταυροφορία 1202-1204, η Εύβοια  περιήλθε στους Φράγκους και στους Βενετούς . Ένα χρόνο μετά το 1205 ο Βονιφάτιος Μομφερατικός, βασιλεάς του Φράγκικου κράτους της Θεσσαλονίκης χώρισε το νησί της Εύβοιας σε τρία Φέουδα - Τρημόρια- τα οποία παραχώρησε σε τρείς Λομβαρδούς αριστοκράτες από τη Βερόνα.

Η αγροτική οικονομία του Κηρέα όπως διαμορφώνεται στην Οθωμανική κυριαρχία

ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ .Δ.ΦΟΙΦΑ

Οι επιπτώσεις της τουρκικής κατάκτησης στην οικονομική και κοινωνική ζωή του ελληνικού χώρου Η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους το 1453 σήμαινε την κατάλυση του βυζαντινού κράτους, αλλά όχι και την κατάληψη όλων των περιοχών που κατοικούνταν από Έλληνες.

Η ΝΑΥΤΙΛΙΑ ΩΣ ΜΕΣΩ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΏΝ ΣΥΝΑΛΑΓΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΒΟΙΑ

Του Πέτρου .Δ.Φοίφα

 Η άνθιση της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας 1770-1815 Η μεγάλη ανάπτυξη των εμπορικών ανταλλαγών μετά το 1750, οδήγησε και σε μια ανάλογη ανάπτυξη της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας.

ΝΗΛΕΩΣ ΠΕΔΙΑΔΑ

                  

Του Πέτρου Φοίφα

Ο χρόνος ανεβαίνει γοργά την ανηφοριά.
Μέρες αργές κι ατέλειωτες, με ελπίδα και υπομονή.
Ιδρώτας, κάματος κι ανεμελιά με γλυκόπικρες θύμησες
Τήρα!
ο κάμπος των χρυσών σταχυών προβάλει εμπρός μου!
Ο πλατύς ίσκιος των πλατάνων, κι οι Κήρες συνομιλούν ατέρμονα, μυστικιστικά με το νερό του Νηλέα.
Η κίνηση, λικνίζεται αέναα, μ΄ άντρες , γυναίκες και παιδιά .
Οι βραγιές γίνονται ζώσες γειτονιές και τα δρεπάνια, έτοιμα να κατακόψουν το βιός της μάνας γης.
Στον καθάριο Ευβοϊκό ουρανό , πουλιά - μύστες, χαιρετούν την πλάση.
Ξεπροβοδίζοντας.. τη νοσταλγία του παλιού καιρού, που φαίνεται μέσα από τη λάμψη του κίτρινου καμβά.
Νάτος , ο Ιούνης ο Θεριστής !
Τώρα το τραγούδι και το πάθος γίνονται ένα ... θεριεύουν!
Ένας μοναδικός χορός μέσα στο χρόνο.
Το πήλινο λαγήνι, από τ΄ δικό μας χούμα,
δίνει ζωντάνια και πνοή!
Σε αυτόν τον πίνακα δεν λείπουν και τα Καματερά.
Που τρέφονται και αυτά αργά – αργά κοιτώντας τον ήλιο και τις φυλλωσιές.
Τώρα όμως... ο δικός μου Ιούνης δεν υπάρχει πιά.
Ούτε ο κόσμος που κυμάτιζε αγνός πάνω του.
'Έμεινε ο Βορέας μόνος να αναμοχλεύει τη θύμηση των αθώων παιδικών μου χρόνων .
Με μια ερώτηση κι ευχή.
Θα ρθει ξανά;

Τα χουμαιά

Διασωθέν παραδοσιακό δημώδες ασμα.(Δημοτικό τραγούδι του απλού λαού)